Les 1: Meer van hetzelfde; wanneer de oplossing zelf het probleem vormt.
Sjonge, al voor ik begonnen ben aan de opleiding heb ik al wat geleerd. Nadat ik een usb stick heb toegestuurd gekregen ging ik alvast voortvarend aan de slag. Want.. ik wil het uiteraard wel goed doen tijdens de studie. ‘Anders ga je maar worsten verkopen bij de Hema, zal Marc zijn nicht zeggen’.
Dus stap 1 is om alvast de voorgeschreven literatuur te gaan lezen, en ik begin voortvarend.
Het gaat over ‘Meer van hetzelfde; wanneer de oplossing zelf het probleem vormt’ [1]. Hoe vaak de oplossing zorgen voor meer van hetzelfde. En al lezend gaat bij mij een kwartje vallen.
Ik ben niet zo van het theoretische maar zet alles graag snel om in de praktijk. Dus bij deze neem ik jullie mee in mijn vertaling van ‘Meer van hetzelfde’.
Casus 1: vader en moeder hebben kinderen en vinden het moeilijk om hun kinderen op te voeden. Er is een enorme geschiedenis aan vooraf gegaan bij beide ouders en zij vragen mij om hulp. Al ‘helpende’ kom ik er achter dat vader en moeder de kinderen vrij vaak slaan. Niet een beetje, maar fors. Tja.. en nu.
Mijn logische hulpverlenende reactie is: We moeten ze laten inzien dat dat niet kan. Dus laten we een goed wetende hulpverlener wekelijks in het gezin aanwezig zijn. Ik schrijf een verleningsbesluit en geregeld. Elke week gaat Henkie de hulpverlener op weg naar het gezin. Heeft hele gesprekken over wat er allemaal thuis gebeurd en ouders proberen zich enorm goed te verdedigen.
Moeder en vader voelen zich daarna onmachtig, weten dat ze het niet goed doen en vanuit onmacht en frustratie slaan ze meer.
Niet helpende interventie dus.
Stap 2 van mij als hulpverlener is: ‘ach die wetende hulpverlener kan het niet alleen, dus laten we een verbeterde versie van de hulpverlener in het gezin zetten en laat ze samen 2x in de week erna toe gaan. Wie weet helpt het’. Ik schrijf een verlengingsbesluit uit en daar gaat Henkie de wetende hulpverlener en Harriet de verbeterde versie van de wetende hulpverlener naar het gezin.
En wat denk je? Vader en moeder voelen zich nu gepikeerd, op hun vingers gekeken en gaan liggen vervolgens piekerend in bed. Dit is helpend voor hun nachtrust, maar niet heus en de volgende dag staan ze vermoeid, onzeker, onmachtig hun kinderen in het gareel te brengen. Dit gaat uiteraard niet zonder onmacht en frustraties.
Stap 3: de wetende en verbeterde versie van wetende hulpverlener Henkie en Harriet komen bij mij; het gezin snapt het niet. Ze kunnen het niet, het gaat van kwaad tot erger. Dus er moet iets gebeuren. Kijk jij eens mee? ‘Oke, ik kijk en luister mee’, o,ja en ik vraag de Raad voor de Kinderbescherming ook nog om hulp. Misschien weten zij nog wel een wel- overwogen, alwetende oplossing hoe we dit probleem kunnen oplossen’. De volgende actie is gedaan en samen met Henkie en Harriet gaan we in overleg met Bassie de beter wetende Raad voor Kinderbescherming in overleg. We vormen samen een strategie en gaan in gesprek met vader en moeder.
Wat denk je? Vader en moeder voelen zich nu wel enorm dom; want als zelfs Bassie zegt dat zij het niet goed doen dan is er echt iets mis. Ze zijn nietsnutten, slaan hun kinderen en het zal wel noooit meer goed komen. Bahbahbah wat walgen vader en moeder van zichzelf. Ze slapen niet meer, voelen zich beneden alle pijl en worden tot slot nog aangekeken door hun familie ook.
Vader en moeder stellen voor om de kinderen dan maar uit huis te laten plaatsen. Oplossing voor het probleem. Zo lijkt het!
Maar is dat ook echt zo? Doen we hierboven niet meer van het zelfde? En maken we er een probleem bij?
Wat als…. (ga met mij terug naar mijn eerste reactie)..
Ik zeg met mijn domme verstand; ‘joh je hebt helemaal gelijk! Je kinderen slaan dat is ook gewoon nodig! We gaan eens kijken hoe we dat de aankomende periode beter kunnen aanpakken. We maken samen een plan;
Stap 1: Vader slaat elke dag de kinderen 5x en moeder ondersteunt hem daarin. Zij helpt hem en als het moet slaat zij ook de kinderen 5x.
Na een week kom ik terug en dan bespreken we hoe het is gegaan!
‘Wat denken jullie?‘
Zal er een verandering zijn aangebracht binnen het gezin? Zal een verandering zijn in de 1e orde (zoals de literatuur beschrijft) of een verandering in de 2e orde?
Weet je wat ik denk? Ik denk dat ouders mij voor gek verklaren.. en mij gaan overtuigen hoeveel zij van hun kinderen houden en gaan vertellen hoe schadelijk slaan kan zijn voor kinderen. Weet je wat ik denk? Dat we daarmee een verandering teweeg brengen in de 2e orde; en daarmee het probleem verholpen is.
[1] Watzlawick, P, Weakland, J.H., Fisch, R. (1979)Meer van hetzelfde, ofwel; wanneer de oplossing zelf het probleem vormt.